Bàn về thơ Đường
Nhân bác Thọ và bác Cư nói về thơ Đường, mình cũng có biết chút chút, nên cũng xin phát biểu vắn tắt về thể Thất Ngôn Bát Cú để chúng ta cùng tập làm Đường thi :
Bài Thất ngôn bát cú gồm có 8 câu, mỗi câu phải đúng 7 chữ.
Các chữ cuối của những câu 1 ; 2 ; 4 ; 6 và 8 phải cùng vần (cùng âm và cùng thanh).
Câu 1 gọi là Phá cú, là câu mở đầu, dạo đầu.
Câu 2 gọi là Thừa cú, là câu nhập đề.
Câu 3 và 4 là phần Thực đối. Hai câu này phải đối ý, đối thanh ( bằng đối trắc / ngược lại ), và phải cùng từ loại ( danh từ đối danh từ ; tính từ đối tính từ ; … ). Đối thanh thì chỉ bắt buộc đối thanh ở các chữ thứ 2 ;4 ;6 và 7 của mỗi câu. Có thể ý đối ý trong mỗi câu. Chẳng hạn :
Cười vay khóc mướn, dăm hàng chữ, (cười vay đối khóc mướn)
Bể rộng trời cao, một khối tình. (bể rộng đối trời cao)
Câu 5 và 6 là phần Luận đối, để bàn thêm về phần Thực đối hay đề bài. Phép đối ở phần Luận cũng tương tự phần Thực đối.
Câu 7 và 8 là phần Kết, để kết thúc bài thơ. Câu 7 là Kết thượng, câu 8 là Kết hạ.
Về niêm, luật, thanh, vần thì như bác Cư đã viết. Mong các bác PCT72 mình sẽ sáng tác những bài thơ Đường thật hay. Sau đây mình xin trích dẫn một bài của Tú Xương và một bài của mình để minh hoạ. Xin các bác góp ý và bình loạn cho zui:
Hỏng thi
Phen này tớ hỏng tớ đi ngay, (Câu phá)
Cúng giỗ từ nay nhớ lấy ngày. (Câu thừa)
Học đã sôi cơm, nhưng chửa chín, (Đối thực)
Thi không ăn ớt, thế mà cay.
Sách đèn phó mặc đàn con trẻ, (Đối luận)
Thưng đấu nhờ lưng một mẹ mày.
Cống-hỉ, mẹt-xì, đây thuộc cả, (Kết thượng)
Chẳng sang Tàu tớ cũng sang Tây. (Kết hạ)
Tú Xương
Mỗi độ thu tàn
Thu qua đến độ đã tàn chưa ? (Phá cú)
Sương thu đậm quá mấy cho vừa ! (Thừa cú)
Đầu thu, nóng cực châm dồn lửa, (Thực đối)
Cuối quý, mây mù đợi đỗ mưa.
Nóng cực đầu mùa, ai chịu nổi, (Luận đối)
Đợi mù cuối độ, kẻ nào chừa !
Mưa thu, thiếu phụ chôn lòng nhớ, (Kết thượng)
Thôi mưa, tồn lại đám mây thưa… (kết hạ)
P.H.C.
( Thơ minh hoạ, không dự thi)
Phùng Hữu Chữ