Truyện ngắn:
Không giống như những chiều chủ nhật khác. Hôm nay Thanh thấy trong lòng buồn man mác, anh không đi xa, ở nhà và đi tản bộ dọc bờ sông Sài Gòn.
Hai bờ sông Sài Gòn thật rộng, rộng hơn nhiều lần so với sông ở quê của Thanh- dòng sông ấy Thanh đặt tên là dòng sông tuổi thơ, vì tuổi thơ đẹp đẽ, hồn nhiên của Thanh lớn lên bên dòng sông ấy, những kỹ niệm đẹp đẽ, êm đềm của Thanh cũng bên dòng sông ấy.
Buổi sáng tinh sương đi bắt bọ rầy nâu, những buổi chiều thả diều làm bằng giấy học trò và chỉ cột diều lấy cắp từ cuộn chỉ may đồ của mẹ. Mùa thả diều là mùa nghỉ hè, nắng chứa chan, mùa hè cũng là mùa gặt lúa ở quê Thanh, đồng lúa sau gặt còn trơ những gốc rạ vàng khô, đất nứt nẻ, nhấp nhô in dấu những vết chân trâu đi qua trên đường chở lúa về nhà sau gặt.
Những đêm trăng ở thôn dã vằng vặt trên bầu trời xanh sáng, làm lu mờ những ánh sao đêm. Tiếng chày khua giã gạo của nhà bà con hàng xóm, tiếng bọn trẻ nô đùa, hát những khúc đồng dao ngoài đường quanh xóm, chúng chạy từng nhóm, bóng của chúng lấp ló, ẩn hiện qua hàng tre già bao quanh nhà, tiếng reo hò đuổi bắt xen lẫn tiếng cọt kẹt của những cây tre cọ vào nhau trước gió nồm mát rượi. Đang suy nghĩ vẩn vơ, bổng Thanh hít một hơi thật dài như để hít vào ký ức mình những kỷ niệm mà lâu lắm rồi tưởng chừng như không còn ở trong anh.
- Sông Sài Gòn hôm nay nước đục quá anh nhỉ?
Thanh giật mình quay lại
- Lan, em đi đâu mà lạc vào đây thế này. Anh cứ nghĩ rằng ở đây anh sẽ được bình an.
Lan đang sang đường thì bắt gặp người mà cô thích đang đi lang thang bên dòng sông chiều chủ nhật.
- Anh Thanh tưởng em thích tìm anh sao?
- Không tìm anh thì em đến nơi đây làm gì vào giờ này em nhỉ?
Lan hơi đỏ mặt và nhìn Thanh vẻ thẹn thùng.
- Ừ, thì tìm anh có sao đâu, em muốn tìm người trong mộng mà em hằng mong ước, có thể chỉ gặp một lần cũng được là thấy hạnh phúc lắm rồi đó anh.
- Ai vậy Lan?
- Thì ai nữa, những dấu chân anh trên khắp nẻo đường, nhưng em biết có những phút giây anh dừng lại. Em biết đôi chân anh đi trên những ngón chân, đi thoăn thoắt đến nổi không để lại dấu vết gì, nhưng rồi có lúc anh cũng sẽ dừng lại, cũng chậm rãi và nhẹ nhàng như chiều hôm nay đây, anh đã bộc lộ bên dòng sông này phải không anh? Em đoán biết thời gian này sẽ xảy ra, em vẫn chờ đợi và hôm nay em lại bắt gặp thật tình cờ nhưng cũng đúng lúc với em.
Thanh thật bối rối với những suy nghĩ của Lan. Thanh cảm nhận mặt mình nóng bừng lên. Anh cảm thấy có cái gì đó xuyên qua trái tim mình. Thanh định nói điều gì đó, nhưng lại thôi.
Hai người lặng lẽ đi bên nhau một đoạn dài, và không nói năng gì. Bỗng dưng Thanh cất tiếng trước:
- Mình ngồi đây đi em
Hai người ngồi bên nhau, cùng hướng về dòng sông đang chảy, những đám bèo lục bình trôi lững lờ trên dòng sông, bên kia bờ có vài cánh cò trắng đang bay là là sát mặt nước, rồi đậu vào bụi cây dừa nước, hình như chúng đang chực chờ chú cá lạc dòng. Xa hơn nữa là vài chiếc tàu hàng lớn chở Container lù lù đi đến. Thanh chỉ về hướng chiếc tàu và hỏi Lan:
- Em biết những chiếc tàu lớn chở Container đó sẽ đi về đâu?
- Đi về mọi phương trời
- Nhưng phải có một nơi để đến chứ em?
- Đúng, đó là nó sẽ về đến bến vô cùng.
- Lan, em có nỗi niềm gì sao?
- Không, em vẫn bình thường anh ạ. Em nghĩ tất cả các vật chất trên thế gian này, kể cả anh và em, hiển hiện ở đây hôm nay rồi cũng về cõi vô cùng anh ạ- ý em là vậy.
Thanh không nghĩ rằng, người phụ nữ nhỏ hơn mình nhiều tuổi mà lại có ý nghĩ như bậc “Thượng thừa”.- Lan có thích anh kể chuyện cho em nghe không nhỉ. Tuyệt lắm. kể đi anh. Thanh bắt đầu kể cho Lan nghe về cuộc đời mình. Ánh mắt Lan sung sướng chờ đợi.
Ánh mắt Thanh xa xăm với giọng điệu chậm rãi , anh bắt đầu kể. Thuở nhỏ anh lớn lên bên dòng sông đẹp đẽ, nước trong xanh bên những rặng tre già xanh mướt, cha mẹ anh làm ruộng nhưng luôn thúc giục anh cắp sách đến trường. Từ trường làng, đến trường tiểu học, rồi đến trường Trung học . Chỉ có các chị gái và em gái là phải ở nhà lo công việc bếp núc và vườn tược. Hằng ngày đạp xe đi học trên con đường đầy hoa cỏ dại, hai bên đường là những đồng lúa xanh bất tận, lượn sóng nhấp nhô trước những cơn gió nồm làm mát dịu những giọt mồ hôi trên má. Những ngày thanh bình không bao lâu, thì chiến tranh lan đến . Trên dòng sông thấy những xác người. Bờ ruộng thấy nhũng vết xe tăng, những hàng cây gảy đổ xác xơ vi mảnh đạn. Trên con đường đi học, hình ảnh yên bình thay vào hình ảnh bom đạn cày xới tả tơi. Những xác người hai bên nằm phơi dưới nắng. Những con chữ ngoằn nghèo dưới ánh đèn huê kỳ được thắp sáng dưới hầm. Anh nuốt từng con chữ dưới làn bom đạn, mỗi tuần tám ngày, mỗi ngày hai mươi bốn tiếng. Anh đã ý thức chiến tranh và súng đạn. Nó đã đuổi anh ra khỏi vùng quê yêu dấu, và anh đã xuôi về chốn thị thành. Nhưng rồi bom đạn cũng đi theo anh- Bom đạn rớt vào thành phố. Con chữ lại một lần nữa ngoằn nghèo nấp dưới ánh đèn điện thị thành. Lan đột nhiên hỏi:
- Như vậy chỗ nào cũng có chiến tranh sao anh?
- Đúng, nơi đâu cũng có chiến tranh và chiến tranh đủ kiểu, vì con người muốn chém giết nhau nên nghĩ ra nhiều kiểu đơn giản có, phức tạp có, miễn sao chết được nhiều người.
- Nghe anh kể, ước gì em được nhìn thấy chiến tranh- Lan nói.
- Vì sao em lại có điều ước ấy.
- Vì em chưa biết, vì em sợ sệt và vì em quá yêu anh.
- Dại thật rồi. Chiến tranh là hủy diệt, sẽ không còn ai, không còn gì sau chiến tranh đó em không còn nhà cửa, ruộng vườn, không còn thấy trời sao, không còn thấy cha mẹ ông bà, không còn thấy em, thấy anh, không còn có tình yêu và chiến tranh là chấm dứt.
- Còn để làm gì hởi anh. Vì chúng ta vẫn tiếp tục yêu nhau ở thế giới bên kia mà anh- Lan nói.
Thanh nhìn Lan không chớp mắt và thấy trong mắt Lan một giọt nước mắt. Thanh nghĩ Cô đã yêu anh cuồng nhiệt- Thanh suy nghĩ.
Anh kể tiếp: Thị thành nơi anh vừa đến đã mời gọi anh một cách nhiệt tình, sự xa hoa của nó đã phần nào tạm thời che giấu những ký ức vừa mới hiện hữu trong anh. Bên cạnh anh có rất nhiều những người bạn tốt cùng trang lứa với anh thời ấy. Anh biết rằng trong số bạn anh, mỗi người mỗi tâm trạng, mỗi người có mỗi định hướng và mỗi người có mỗi sự lo âu riêng biệt, mỗi người có những chính kiến khác nhau. Nhưng có một điều mà anh chắc chắn với em rằng: tất cả họ cũng như anh đều không thích chiến tranh. Còn anh, lúc ấy anh ước mơ được trở về mái nhà xưa, được nhìn lại cảnh chiều tà với ánh nắng vàng nhạt bên lũy tre làng, bên dòng sông nhỏ của anh, để nhìn lại vườn cải trước sân nhà, nhìn lại những luống thuốc lá thẳng tắp do Ba anh vun xới, nhìn lại mẹ anh ngồi khâu áo với động tác nhẹ nhàng, chầm chậm nhìn anh.
Thanh nhìn qua Lan, Cô như người mất hồn, không động đậy. Thanh gọi nhẹ nhàng:
- Này Lan
Thanh nhìn thấy những giọt nước mắt giàn giụa từ khóe mắt Lan. Lan nhìn Thanh:
- Em yêu anh !
Những ngón tay của bàn tay cục mịch, Thanh vuốt mái tóc Lan nhẹ nhàng, bàn tay đan nhẹ vào bờ tóc, làm những sợi tóc dài của Lan bay bay theo gió. Màu da trắng mịn màng trên đôi môi đầy đặn, ánh mắt đen huyền ẩm ướt. Thanh đã cảm nhận nó vừa lóe trong anh.
- Lan, chiều nay em đẹp lắm. Cái đẹp nguyên sơ, cái đẹp của hiện tại, không quá khứ và cũng chẳng có tương lai. Cái đẹp hoang dã và chưa nhuộm màu tan tác.
- Em hiểu, vì em và anh là hai thế hệ, hai thời kỳ cách biệt. Anh là hình ảnh trọn vẹn của một chiến binh sương khói, kiên cường nhưng điềm đạm, ẩn chứa những tiềm năng ấp ủ đổi thay, còn em thì vô định. Nhưng em hiểu con tim em muốn nói gì.
- Trái tim muốn nổi sóng phải không em? – Thanh hỏi
- Không anh, chỉ vì nó chưa tìm được cung đàn để thổn thức thôi anh ạ.
- Lan, anh thật sự cảm động để nhận ra rằng: Em là ngoại lệ của hàng triệu người ở thế hệ em, xa lạ với anh.
Thanh buông tay ra khỏi mái tóc và kể tiếp: Em biết không, sau ngày ra thành thị, nhưng anh luôn mơ về hình ảnh bình minh trên dòng sông quê anh, nhớ những đôi chân trần trụi của bác nông phu, nhớ ruộng, nhớ vườn, nhớ cánh đồng lúa xanh gợn sóng lăn tăn khi gió thoáng qua, dưới ánh hoàng hôn vàng vọt, nhớ nếp nhăn trên vầng trán ưu tư của bác nông dân, nhớ những giọt mồ hôi muối đọng lại trên bờ vai tấm áo đen của ba mẹ anh. Tất cả đã thôi thúc anh làm cái gì đó, phải suy nghĩ về cái gì đó để cải thiện hình ảnh này đẹp lên hơn và anh đã lên đường học ngành làm ruộng.
Lan ngắt lời Thanh:
- Nhưng vì sao anh lại chọn con đường khác.
- Ừ, đó là khúc quanh chọn lựa, mà hình như có lần anh đã kể cho em nghe rồi còn gì và Thanh tiếp: Anh đã đi và đang đi cho đến hôm nay đang ngồi bên em.
Bên kia sông, bờ dừa nước vàng hoe dưới ánh nắng hoàng hôn, trải dài đến tận chân trời. Dòng sông lững lờ trôi. Lan nhìn Thanh và ngầm hiểu rằng anh chỉ có tình yêu công việc, một tình yêu rộng mở trong đó có Lan.
- Trời tối rồi, mình chia tay em nhé- Thanh nói
Lan định nói điều gì đó trước lúc chia tay, nhưng lại thôi không nói….
NGUYỄN HỮU TÙNG
11/8/2013 - Bài dự thi số 7
Đọc bài viết của bạn mình cảm nhận như sau:
Với một bài viết ngắn, bạn đã chạm đến nhiều câu hỏi lớn về chiến tranh và
hòa bình, về sự sống và cái chết, về tình yêu cùng vẻ đẹp. Thời gian trôi qua
với cậu học trò ngày nào, cùng một đời gian khó, không ngừng vươn lên lẫn bao
thổn thức để đi tìm lời giải đáp. Trách nhiệm, nhiệt tình, cùng đam mê công việc
là bến bờ neo đậu cho chuyến hành trình đi tìm miên viễn xứ, hy vọng rằng nơi xa
xăm đó bạn sẽ gặp lại sự dung dị, bình yên của một miền quê êm ả.
TV Cát
Cam on ban da hieu.
Nguyễn Hữu Tùng